Cemal Alanya ile sözlü tarih görüşmesi

Ailenin Bursa’ya gelen ilk ferdi Hasan Tahsin Bey’dir. Hasan Tahsin Bey Alanya-İbrada’dan gelmiştir. Aile İbrada’da çocukların okumasını sağlayan birçok hukukçu yetiştirmiştir. Ama Hasan Tahsin Bey ticaret sevdasına kapılıp çocukluğunda geldiği Bursa’ya yerleşip ticaret yapmaya başlar ve hiç okula gitmez.

Bugün Tuzpazarı 206 numaralı yeri satın alarak ticareti Bursa ve Marmara bölgesi çapında genişletir. Sonra İbrada kadısının kızı Fehmi Hanım ile evlenir. Bu evlilikte 4 kız ve tek oğlu Cemal Alanya 1909’da dünyaya gelir. Kendisi okumadığından dolayı oğlu Cemal’i Sankt George Avusturya Lisesi’ne verir.

Hasan Tahsin Bey milli duyguları kuvvetli biridir. Kuvvai Milliye’nin istihbaratına Bursa’da hizmet vermektedir. Yunan ordusunun yüksek rütbeli subayları ile dostluk kurarak evinde yemekler verir. Bu arada kuvvaicileri evinde bulundurarak Yunan subaylarını dinlemelerini sağlamaktadır. Yunanlılar bunu fark ettiklerinde Hasan Tahsin Bey’i ilk öldürüleceklerin başına yazmışlardır. Türk ordusu Bursa’yı kurtarınca Hasan Tahsin Bey Yunanlıların elinden kurtulur.

Çok neşeli, heybetli ve gür bıyıklı olan Hasan Tahsin Bey komşuları ve arkadaşlarıyla şakalaşmayı sevmektedir. Hatta şehre gelen yabancılar, Tuzpazarı’nı ve yöresel klot pantolon giyen Hasan Tahsin’in fotoğraflarını çekmek isterken, Hasan Tahsin birden arkasını dönüp yere bir şey düşürmüş gibi fotoğraf çekenleri şaşırtıp komşularıyla birlikte eğlenmektedir. Hatta güzel bir anekdotu vardır.

Reyhan’da ki duvarları resimlerle süslü eski bir Osmanlı  evi yaptırmıştır. Evinin ve dükkanının hizmetlerini görsün diye bir fayton almış ve bir de arabacı tutmuştur.

Arabacı da uzun elli biri çıkınca, bir gün arabacının poturunun içine dükkanda ki sabunları soktuğunu görmüş Torosların Yörük aksanıyla söylenmeye başlamıştır.

“Bu meret sabunların cuvalın içine girdiğini bilirdim de potura girdiğini görmemiştim” der. “Herhalde kabızına iyi gelecek ama o kadar sabunu alacak g.. yok bunda” deyince bütün komşular kahkahayı basmıştır.

Çocuklarını Bursa’nın tanınmış eski ailelerinin çocuklarıyla evlendiren Hasan Tahsin Bey kızı  Mürveti reji müdürü Rıfat Çerpeşli’nin oğlu Yılmaz’a, Müşerrefi kasa tüccarı Ahmet Zekai Bey’in oğlu İhsan İzberk’e, Mesude’yi ipek kumaş fabrikatörü Muhsin İpeker’e, Meliha’yı Almanya’da tahsil yapan Türkiye’nin ilk jeodezi mühendislerinden Fahri Homan’a vermiştir.   Oğlu Cemal’i Mustafakemalpaşa’nın tanınmış ailelerinden Ademzadeler’in kızı Nebahat ile evlendirmiştir. Karısı Fehime hanımı 39 yaşında kaybeden Hasan Tahsin Bey 1938’de ölmüştür.

İşin başına geçen Cemal çok çalışkan, vitrin tadilatı sırasında dükkanda yatacak kadar işine bağlıdır. Toptan bakkaliye işi yanı sıra Almanya’dan  Hans Stoffer’in imal ettiği Harfstock marka üre gübrelerin bölge bayiliğini almış, Amerika’dan meyan kökü (kola içeceğinin ham maddesi) ithal etmiş, hatta Amerika ile ilişkileri sırasında beyaz bir İmpala araba getirtmiş ve günlerce Bursa’da bu araba konuşulmuştur.

Ticari piyasada Reşat altını diye anılan Cemal Clanya 1950 yılında Hürriyet’te Celal Antel’den satın aldığı yerde, konserve fabrikasını kurup bu sektörde Türkiye çapında bir marka yaratmıştır.

Her öğlen evine yemeğe gidip öğle uykusunu yapan, boğazına düşkünlüğü ile bilinen Cemal Alanya, fabrikasında verdiği kuru fasulye–pilav ziyafetleri ile meşhurdur. Yakın dostu Dikenciklerin çiftliğinde ki güvercin dolması davetlerini hiç kaçırmamıştır. O yıllarda Çelik Palas’ın meşhur aşçısı Georges’un deyişi ile Bursa’nın en has gurmesi Cemal Alanya’dır.

Babası gibi şakacı olan Alanya, yakın dostu aktar Kemal Duraner ile seyahatleri çok renklidir.

Aktar  Kemal ile ailece  bir İstanbul yolcuğunda Mudanya’dan kalkan vapur da yakalandıkları Ayandos fırtınasıyla büyük bir tehlike atlatmışladır. Çarşıda Kemal Bey’i görünce yüksek sesle bağırarak “çek bir Ayandos fırtınası” dedikten sonra, o meşhur gevrek kahkahasını  atardı.

1999 yılına kadar aktif ticari hayatını sürdüren Alanya, dükkanını bugün Tefal olarak bilinen firmaya kiralanmıştır. 2000 yılında kaybettiğimiz bu büyük ticaret duayeni Emirsultan girişinde ki Alanya ailesine ait tarihi kabristanda yatmaktadır.

Tuzpazarı’nda Alanyalı Hasan Tahsin’in dükkanı

Deniz Yayın tarafından kaleme alınmıştır.

ARAMA YAP